Yapılan çalışmalar herhangi bir sağlık problemi olmayan çocukların günde ortalama 30-34 defa öksürebildikleri gösteriliyor. Ancak öksürük aynı zamanda altta yatan bir hastalığın belirtisi de olabiliyor. Onun için bu durumun en doğru şekilde değerlendirilmesi önem taşıyor.

Memorial Diyarbakır Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Orhan Köksal çocuklarda oluşabilecek öksürükte ebeveynlerin dikkat etmesi gerekenlerle ilgili bilgi verdi.

ÖKSÜRÜĞÜN TEDAVİSİ ALTTA YATAN NEDENE YÖNELİK YAPILMALI

Öksürük, solunum sisteminin aşırı sekresyon (salgı) ve yabancı maddelerden temizlemeye yönelik önemli savunma mekanizması ve koruyucu bir refleksi olarak da tanımlanır. Öksürük pediatri polikliniğine başvuruların en sık nedenlerinden biridir. Pediatride hekim ebeveyn iletişimi önemlidir.

Öksürüğün problemli olup olmadığının anlaşılmasında birinci kilit nokta iyi alınmış bir hikayedir. Ayrıntılı öyküyü ebeveynler vermektedir. Burun akıntısı, halsizlik, kırgınlık, ateş, genize doğru akıntı ile beraber öksürük varsa burada çoğunlukla neden, soğuk algınlığı, nezle, grip gibi viral üst solunum yolları enfeksiyonudur.

Genize doğru akıntıyı azaltan ilaçlar 6 yaşından büyük çocuklarda kullanılabilmektedir. Krup ya da akut laringotrakeit genelde virüs enfeksiyonlarına bağlı gelişen ateş, burun akıntısı, seste kabalaşma, havlar tarzda öksürük, gırtlak altı soluk borusu kısmının ani daralmasına bağlı stridor denilen genelde nefes alırken olan hırıltı görülmektedir.

Şikayetler gece ve sabaha doğru daha fazla olmaktadır. Tedavi, gerektiğinde soğuk buhar ve steroid tedavisini de kapsayabilmektedir. Astım öksürükleri gün içerisinde olabildiği gibi, gece uykuya daldıktan 1-2 saat sonra başlar ve giderek artar. Soğuk hava, kuru ve rutubetli hava ve eforla beraber öksürük görülebilmektedir.

Viral üst solunum yolları enfeksiyonu sonrası şikayetler artabilir. Sık sık nefes alıp verme, nefes verirken zorlanma ve hışıltı, göğüste çekilmeler olabilmektedir. Genellikle anne, baba, kardeş veya yakın akrabalarında astım, egzama, alerjik nezle gibi alerjik hastalık öyküsü vardır. Üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında 2-3 haftadan sonra devam eden öksürükler astım açısından incelenmelidir.

BOĞMACA İLE OLUŞAN ÖKSÜRÜĞE DİKKAT!

Boğmaca, Bordatella pertussis adlı bir bakterinin yol açtığı bir alt ve üst solunum yolu hastalığıdır. Şikayetler nezle grip gibi başlamaktadır. Öksürükler uzun sürebilmektedir. Rahat ve iyi görünümlü olan kişileri tetikleyen bir faktörlerden sonra üst üste öksürük ile morarma ve kusma, sonrasında rahatlama şeklinde öksürük atakları görülmektedir.

Tüm yaşta görülmekle beraber, özellikle 6 ay altı çocuklarda sıkıntı oluşturmaktadır. Erken dönemde başlanan antibiyotiklerle öksürüğün kontrolü sağlanabilmektedir. Yapılan tedaviler öksürüğü uyaran faktörlerin azaltılması ve şikayetlerini azaltmaya yöneliktir. En önemli önlem aşılamadır.

BU 5 ÖNEMLİ MADDE ÖKSÜRÜĞÜN HANGİ NEDENE BAĞLI OLDUĞUNA İŞARET EDİYOR

Öksürük aşağıda belirtilen nedenlerle açıklanamıyorsa diğer nadir görülen nedenler yönünden incelenmelidir.

1- Öksürük ne zamandan beri var?

2- Öksürüğün şiddeti, sıklığı nedir? Ne kadardır sürüyor?

3- Niteliği nedir? Balgamlı mı? Değil mi? Kesik kesik mi? Kuru öksürük mü?

4- Günün hangi vaktinde daha çok oluyor. Gece uykudan uyandırıyor mu?

5- Tetikleyen bir durum var mı? (Oyun oynadıktan sonra, beslenme sonrası, soğuk havaya geçince gibi)

Sonuç olarak aileler açısından öksürük ile ilgili bazı alarm durumları vardır. Öksürük, çocuğunuzun yaşam kalitesini bozuyorsa, günlük aktivitelerini kısıtlıyorsa, beraberinde ateş, sık sık nefes alıp verme, göğsünde çekilmeler ve hırıltı, morarma gibi solunum sıkıntısı bulguları varsa, bebeğinizin beslenmesini etkiliyorsa sağlık desteği almak gerekir.