BATMAN'nın tarihi Hasankeyf İlçesi'nde bulunan ve Ilısu Barajı suları altında kalmaması için 12 Mayıs'ta Türkiye'de ilk kez uygulanan yöntemle bir bütün olarak 2 kilometre uzaklıktaki yeni yerine taşınan 550 yıllık Zeynel Bey Türbesi'nin yerleştirilme işlemine, sabah saatlerinden itibaren başlandı.

Hollanda ve Türk firması tarafından hazırlanan projeyle, 1100 tonluk Zeyney Bey Türbesi'ni taşıma işlemi, 12 Mayıs Cuma günü, Türkiye'de ilk kez kullanılan bir yöntemle gerçekleştirildi. Kültür Bakanlığı ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nce ortak yürütülen çalışmalar kapsamında, taşıma işlemleri için 150 tekerden oluşan özel bir platform oluşturuldu. 

Yaklaşık 2 yıldır yapılan nakil çalışmaları için önce türbenin altına bir metre yüksekliğinde beton zemin döküldü. Daha sonra hidrolik kirkolarla betonla birlikte ağırlığı 1100 ton olan türbe, taşıma platformona yüklendi. Polis ve jandarma ekiplerinin çevresinde aldığı önlemle birlikte türbe yeni yerine saatte 400 metre hızla yola çıkarıldı.

8 saat sürmesi planlanan tarihi Zeynel Bey Türbesi'nin 2 kilometre uzaklıktaki yeni yerine taşınması işlemi, saat 11.45'te, herhangi bir sorunla karşılaşılmadan, 4 saatte tamamlandı. Çok sayıda kişinin tanıklık ettiği tarihi taşınma işleminden sonra, Türk ve Hollanda firmalarının çalışanları birbirlerine sarılarak bu anı kutladı.

Zeynel Bey Türbesi'nin yeni yerine taşıma işleminin başarıyla sonuçlanmasının ardından bugün sabah saatlerinden itibaren yerleştirilme işlemine başlandı. 44 kişilik ekiple başlatılan çalışmalarda önce türbeyi taşıyan 8 adet 'Kendinden Tahrikli Modüler Taşıyıcı' (SPMT) türbenin altından çekilirken, türbe altındaki beton blokla beraber hidrolik krikolar vasıtasıyla zemine 70 santim kadar yaklaştırıldı. Bugün saat 14.00'da itibariyle Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu'nun Ankara'dan katılacağı telekonferansla türbenin yerine yerleştirilmesi planlanıyor.

Şu ana kadar yerleştirilme çalışmalarının başarıyla sürdürüldüğünü anlatan Türk firmasında görevli mühendis Mesut Yılmaz, türbenin taşıma ve yerleştirilmesinde her hangi bir sorunun yaşanmadığını söyledi. Türbenin Türkiye'de ilk kez uygulanan bir yöntem ile taşınmasını sağlayan Türk ve Hollanda'lı firmanın, türbenin taşınması ve yerleştirilmesindeki denge unsurunu gözeten bir alarm cihazını türbeye taktığı belirtildi. Mühendis Mesut Yılmaz, türbeye taktıkları dengeye duyarlı alarmın çalmamasının zaten bir sorun yaşanmadığını gösterdiğini ifade ederek, yerleştirilme çalışmalarının başarıyla devam ettiğini aktardı.

Batman'ın Hasankeyf İlçesi'nde, baraj gölü altında kalacağı için 2 kilometre uzaklıktaki yeni yerine özel hazırlanan platformla taşınan Zeynel Bey Türbesi, saat 14.00'te başlayan ve 6 dakika süren bir işlemle yerleştirildi. Ankara'da bulunan Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ile Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı'nın da canlı olarak izlediği indirme işlemi sonrası, görevliler birbirine sarılarak kutlama yaptı.

Türbenin yeni yerine yerleştirme çalışmalarını, Batman Valisi Ahmet Deniz, DSİ Genel Müdür Murat Acu, Hasankeyf Kaymakamı Bülent Baygüven, Diyarbakır ve Ilısu Baraj yapım çalışmaları sorumluları ile çok sayıda kamu kurum temsilcileri katıldı. 

Türbenin bulunduğu alanda konuşan Vali Ahmet Deniz, yeni yerine taşınan türbenin 6 dakikalık işlemden sonra yeni yerine yerleştirildiğini belirterek, "Türbenin son yolculuğu yapıldı. Bu alanda Artuklu Mimarisi olacak. Burası kültür adası olacak. Bugün heyecanlıyız, gururluyuz. Önemli bir eseri yeni Hasankeyf yerleşim birimine taşıdık. Zeynel Bey Türbesi'nin etrafı da elden geçirilecek, koruma altına alınacak. Türbenin ardından 8 eser daha taşınacak. İmam Abdullah Külliyisi ile Artuklu Hamamı yakında taşınacak. 550 yaşında, bin 100 ton ağırlığında. Önemli bir eseri yeni alanına taşımış olduk. Taşınma işlemlerinde emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Hasankeyf gelecekte çok önemli bir turizm merkezi olacak" dedi.

İndirme işleminin ardından türbenin etrafı artık koruma altına alınacağını belirten yetkililer, taşıma sürecinde türbenin altına dökülen beton koruma, aynı görevi yapmaya devam edeceğini anlattı. Depreme dayanıklı olduğu için türbeyi muhtemel tepremlerden de koruyacak olan beton koruma, toprağın altında kalacak şekilde düzenlenecek. Ayrıca kazı sırasında türbenin altındaki mekandan çıkarılan ve Zeynel Bey'e ait olduğu belirtilen sanduka mezar da buradaki türbenin altına konulacak.

ORMAN ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, "Zeynel Bey Türbesi, korunmaya alınmasa neredeyse yıkılacak noktadaydı. Allah'a şükürler olsun ki biz, bu eseri kurtardık. Bundan sonra etrafının çok iyi şekilde korunması lazım. Zeynel Bey'e de Allah'tan rahmet niyaz ediyoruz. Kendisinin yerini kaydırdık; ama kusura bakmasın artık hakkını helal etsin. Yıkılacak bir türbeyi kurtardık" dedi. 

Ilısu Barajı Kültürel Varlıkları Koruma ve Kurtarma Çalışmaları kapsamında, 12 Mayıs Cuma günü Batman'ın Hasankeyf İlçesi'ndeki Yeni Kültürel Park Alanı'na taşınan bin 150 tonluk Zeynel Bey Türbesi, yeni yerine yerleştirildi. Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ile Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, Hasankeyf'te Zeynel Bey Türbesi'nin yeni yerine yerleştirildiği törene Ankara'dan video konferansla bağlandı. 

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Konferans Salonu'ndaki programda konuşan Bakan Eroğlu, ilk defa uygulanan projeyle bin 150 tonluk tarihi Zeynel Bey Türbesi'nin 2 kilometre taşınma sürecini anlattı. Eroğlu, "Hasankeyf'in tamamı sular altında kalmıyor. Bilhassa 'Yukarı Şehir' dediğimiz tarihi mekanlar, tamamen göl alanı dışında. Zaten tarihi eserlerin yüzde 80'den fazlası orada. Geri kalan, sular altında kalacak olan tarihi eserleri de tamamen taşıyacağız. Hasankeyf, o bölgenin en muhteşem kültür hazinesinin sergilendiği bir mekan haline gelecek" diye konuştu. 

Zeynel Bey Türbesi'nin yeni yerinde çok iyi korunması gerektiğini vurgulayan Bakan Eroğlu, şunları söyledi: "Zeynel Bey Türbesi, korunmaya alınmasa neredeyse yıkılacak noktadaydı. Bunu üzüntüyle belirtiyorum. Geçmişte, eski Türkiye'de bunların korunmamış. Tahrip edilmiş. Allah'a şükürler olsun ki biz, bu eseri kurtardık. Artık bundan sonra etrafının çok iyi şekilde korunması lazım. Müzedeki arkadaşların buna sahip çıkarak, aynı zamanda mülki idare amirlerinin gerekirse bakanlığımızın oradaki temsilcilerinin bütün tarihi eserlere sahip çıkması lazım. Ben orada, Artuklu Köprüsü'nün halini görünce gerçekten çok duygulandığımı, neredeyse ağlamaktan kendimi zor tuttuğumu hatırlıyorum"

Orman ve Su İşleri Bakanı Eroğlu, konuşmasının sonunda Zeynel Bey'e rahmet dileyerek, "Zeynel Bey'e de Allah'tan rahmet niyaz ediyoruz. Kendisinin yerini kaydırdık; ama kusura bakmasın artık hakkını helal etsin. Yıkılacak bir türbeyi kurtardık" dedi. 

Kültür ve Turizm Bakanı Avcı ise türbenin taşınma işleminin önemine dikkat çekerek, ilk kez uygulanan projenin Türkiye'de ve dünyada tanıtımının iyi yapılması gerektiğini vurguladı. Bakan Avcı, şöyle konuştu: 

"Genellikle biz Türklerin, ihmal ettiği bir şey var. Eski Türkiye'den kalma, günümüzde biraz azalmış olmakla birlikte hala izleri süren bir kötü alışkanlığımız var. Kendi yaptıklarımızı gereği gibi takdir edip, özellikle gençlere, çocuklara ve başkalarına anlatmak konusunda maalesef çok becerikli değiliz. Burada gerçekten dünya çapında bir iş başarılıyor. Biz bunu herhangi bir taşınma hadisesi gibi adeta elde bir kabul etmeye çok yatkınız. Sanki başkaları her gün böyle şeyler yapıyorlarmış da biz de onlardan birini burada yapmışız gibi.