TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Kocaeli Şubesi Viyana’da evsel katı atık yakma tesislerini gezdi.

Geziyle ilgili Çevre Mühendisleri Odası izlenimlerini şöyle anlattı:

İlimizde yapılması planlanan evsel katı atık yakma tesisinin Avrupa’daki örneklerinin kentin ilgili kurum ve kuruluşları tarafından yerinde incelenmesi için İZAYDAŞ tarafından Mayıs ayında Avusturya’nın Viyana Şehrinde yer alan Evsel Atık Yakma Tesislerine düzenlenen iki günlük teknik geziye Odamız Yönetim Kurulu tarafından katılım sağlanmıştır.

Teknik geziye; Odamız yönetim kurulu yanında, İstanbul Teknik Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi ve Gebze Teknik Üniversitesi’nden öğretim görevlileri, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Meclisi Çevre Komisyonu üyeleri, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı ve İZAYDAŞ Genel Müdür Yardımcısı katılım sağlamıştır.

Viyana 1 Milyon 840 bin nüfusa ve 415 km2 yüz ölçüme sahip bir şehir olup şehirde 1 tanesi tehlikeli atık, 3 tanesi tehlikesiz (evsel) atık olmak üzere toplam 4 adet atık yakma tesisi bulunmaktadır. Evsel atık Yakma tesisleri Belediyenin şirketi olan Wien enerji tarafından işletilmektedir. 

Viyana’da Evsel atık yakma tesisleri şehrin elektrik ve ısı enerjisini ihtiyacını karşılamak gibi bir misyona sahiptir. Bu nedenle yüksek kapasitede tek bir tesis kurmak yerine, şehrin içerisinde ve şehri saracak şekilde üç adet tesis kurulmuş durumdadır. Atıklar öncelikle evlerde çok iyi bir şekilde ayrıştırılmakta (ambalaj atıkları, organik atıklar, kaba eşyalar) ve ayrıştırma sonrası kalan atıklar yakma tesislerine gönderilmektedir. 

Özellikle sebze-meyve-çim gibi yaş organik atıklar evlerde ayrıştırılıp kompost/biyogaz tesisine gönderildiği için yakma tesisine gitmemektedir. Bu sayede yakılan atıkların kalorifik değeri artmakta ve neredeyse yok denenecek kadar az koku oluşmaktadır. Karışık atıkların içerisinden hiçbir şekilde atık ayrıştırılması yapılmayıp ayrıştırmanın evlerde yapılması gerektiği vurgulamaktadır.

Her iki tesiste de ortalama 60’şar personel çalışmakta ve ton başı atık yakma maliyetinin de yaklaşık olarak 30 Euro olduğu belirtilmektedir. Atık toplama ve bertaraf hizmetleri için halktan belirli oranlarda ücret alınmaktadır.

Yakma sonrası, yakılan atığın  % 22’si oranında cüruf atıkları oluşmakta içerisindeki metal parçalarayrıldıktan sonra Düzenli Depolama alanlarında bertaraf edilmektedir. Atık gazların arıtılması sonucu ise yakılan atığın % 4’ü oranında filtre tozu, filtre keki gibi atıklar oluşmaktadır.

Yakma sonrası oluşan gazlar ise aşağıda detayları verilen bir dizi arıtma sisteminden sonra atmosfere verilmektedir. Emisyon değerleri ise limitlerin altında seyretmektedir.

Tesislerin şehrin içerisinde yer alması nedeni ile ilk tesisin kurulduğu yıl (1969) halk tarafından tepki ile karşılandığı ancak zamanla tesisin tanınması ile bu tepkilerin ortadan kalktığını belirttiler.

Grubumuzun ziyaret etmiş olduğuiki adet evsel atık yakma tesisine ait teknik bilgiler aşağıda yer almaktadır:

•1969 yılında kurulmuş olup şuan şehrin merkezinde yer almaktadır,

•Izgaralısistemlive iki hatta sahipbir yakma tesisidir,

•Gaz arıtımı olarak, toz tutucu filtre, ıslak yıkayıcı scrubber sistemler ve aktif karbon ünitesi bulunmaktadır,

•Avrupa Yakma direktifinde belirtilen baca gazı emisyonlarına  göre çalışmaktadır,

•750 ton/gün atık yakma kapasitesine sahiptir,

•14MWh elektrik üretimi ve yılda 60.000 evin ısınması için gerekli buhar ihtiyacını karşılamaktadır,

•Atıkların yakılmasında ilk ateşleme süresince ilave yakıt verilmekte olup, sonrasında hiçbir ilave yakıta ihtiyaç duyulmadan yakma işlemi gerçekleşmektedir.

•Tesis, mimarisi nedeniyle çok sayıda kişi tarafından ziyaret edilen turistik bir üne sahiptir.

•2009 yılında şehrin hemen yanında yer alan sanayi tesisleri ile iç içe ve tehlikeli atık yakma tesisi ile yan yana olan 15.000 m2’lik bir alanda kurulmuştur,

•Izgaralı sistemli ve iki hatta sahip  bir yakma tesisidir,

•Gaz arıtımı olarak, elekotrostatik toz filtre, ıslak yıkayıcı scrubber sistemler, aktif karbon ve denitrifikasyonünitesi bulunmaktadır,

•Avrupa Yakma direktifinde belirtilen baca gazı emisyonlarına göre çalışmaktadır,

•768 ton/gün atık yakma kapasitesine sahiptir,

•12MWh elektrik üretimi ile yılda 25.000 evin elektrik enerjisi ihtiyacını ve 50.000 evin ısınması için gerekli ısı enerjisini karşılamaktadır,

•Atıkların yakılmasında ilk ateşleme süresince ilave yakıt verilmekte olup, sonrasında hiçbir ilave yakıta ihtiyaç duyulmadan yakma işlemi gerçekleşmektedir.

30.04.2016 tarihinde gerçekleştirmiş olduğumuz “Evsel Katı Atık Yönetimi ve Kocaeli Uygulamaları” konulu panelde ortaya koyduğumuz hususların çok yerinde olduğu söz konusu teknik gezi ile yerinde görülmüştür.

Atık yakma tesisi ile ilgili sadece yer konusuna yoğunlaşıldığı için atıklarımızın özellikleri ve atıkların kaynağında ayrılarak atık türüne göre Avrupa’da olduğu gibi aşağıda belirtilenentegre bir çözümün üretilmesi hususu konuyu ele alan veya konuya ilgi duyan tüm kurum, kuruluş, uzman, sivil toplum kuruluşları, basın vb tarafından göz ardı edilmemelidir.

•Ambalaj atıklarının geri dönüşümü, 

•Kaynakta ayrı toplanmış organik atıkların kompost/biyogaz tesislerinde değerlendirilmesi, 

•Kalan atıkların yakılarak enerjiye çevrilmesi 

•Ve yakma sonrası oluşan kül ve atık içerisinde yer alan taş, kül vbinert atıklarında düzenli depolama yöntemi ile bertaraf edilmesi.