Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF)’nın Marmara Denizi doğusunda kalan kısmındaki hareketlerini fiber optik kablolar ile anlık izleyecek olan DAS Sunucusu, MARTEST kapsamında veri akışına başladı. DAS Sunucusu GTÜ, Japon ve Telekom yetkililerince ziyaret edilerek bilgi alışverişinde bulunuldu.

Afetlere Dayanıklı Toplumlar Geliştirmek İçin Araştırma ve Eğitim Kompleksi Kurulması Projesi kapsamında Kuzey Anadolu Fay Hattının izlenmesi için kurulan DAS Sunucusuna yapılan teknik ziyarete GTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Damla Arısan, projenin Japon lideri Prof. Dr. Kaneda Yoshiyuki, Türk Telekom Kocaeli İl Müdürü Ali Öztürk, projeden sorumlu GTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyeleri; Prof. Dr. Bülent Akbaş, Prof. Dr. Selçuk Toprak, Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Anıl Dindar, Dr. Öğr. Üyesi Ceren Özer Sözdinler, basın mensupları katıldı.

Proje kapsamında planlanan çalışmalardan bir tanesi olan Kuzey Anadolu Fay hattının yenilikçi sistemlerle izlenmesine yönelik olarak Japon hükümeti tarafından hibe edilen Distributed Acoustic Sensing (DAS) sunucusu Mayıs 2024’te Türk Telekom Darıca Bilgi İşlem Santrali'nde kuruldu.

DAS sunucusu, Türk Telekom’a ait olan Darıca’dan İzmit Körfezi’nin güneyine doğru Marmara denizi tabanında bulunan iki adet fiber optik kablodan veri toplamaktadır. Yer bilimleri alanında çok güncel bir yöntem olan DAS verisi ile fay hatlarının hareketleri çok hassas bir şekilde anlık olarak izlenebilmektedir.

Ülkemizde DAS verisi konusunda kısa süreli gözlemleri içeren başarılı çalışmalar yapılmıştır. MARTEST projesinde kurulan DAS sunucusu, 2024-2028 yılları arasında sürekli veri toplamak ve Türk-Japon araştırmacılarının ortak çalışmaları için bir imkân sağlamak açısından önemlidir.

Proje kapsamında DAS verilerinin yanında deniz tabanına konulan sensörler (OBS), uydu sinyallerinin kullanıldığı GNSS ve InSAR verileri de beraber işlenecek, bu sayede bütüncül yaklaşımla detaylı çalışmalar yapılacaktır.

Türk Telekom fiber optik kablolarından 20 Mayıs 2024 tarihinde itibaren alınan DAS verilerinde yapılan ilk çalışmalarda Marmara Denizi tabanından geçen Kuzey Anadolu Fay hattı üzerinde oluşan tektonik olayların belirlenmesi, izlenmesinin mümkün olduğu görülmüştür, Gebze Teknik Üniversitesi’nde kurulan bir merkezi sunucu, Türk Telekom Darıca Santralinde bulunan DAS sunucusu ile eş zamanlı çalışarak veri analizlerini anlık olarak yapabilmektedir.

Yürütücülüğünü Gebze Teknik Üniversitesi’nin üstlendiği Japon JICA-JST kurumlarının oluşturduğu SATREPS programı kapsamında 22 Haziran 2022 tarihinde başlayan “Afetlere Dayanıklı Toplumlar Geliştirmek İçin Araştırma ve Eğitim Kompleksi Kurulması Projesi (SATREPS-MARTEST)” projesi birinci yılını doldu.

MARTEST projesinin paydaşları arasında AFAD, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi ve sektörden Sentez Mühendislik yer almaktadır.