Günümüzde geçmiş yıllara oranla iyileşen yaşam koşulları ve tıbbi gelişmeler insan ömrünün uzamasının nedenleri arasında yer alıyor. Uzun bir ömür beraberinde birçok sağlık sorununu da getiriyor. Bazı hastalıklar belirli bir yaş grubu ve üzerini daha fazla etkileyebiliyor.
Düzenli kontrol ve önleyici tedaviler, ileri yaşlarda görülen hastalıklar için önem taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Geriatri Bölümü’nden Uz. Dr. Yıldıray Topçu, ileri yaş hastalıkları hakkında bilgi verdi.
65 yaş ve üstü bireylerde ilerleyen yaşla birlikte kronik hastalıkların sayısı da artmaktadır. İleri yaştaki hastalarda, bazı hastalıklar farklı bir görünümle ortaya çıkabilmekte ve teşhis edilmesi zorlaşabilmektedir.
Ayrıca yaşlanma ile vücudun iyileşme yeteneğinde de bir azalma olmaktadır. Bu durumlar ileri yaş hastalıklarının tedavilerini zorlaştırmaktadır. İleri yaş hastalıkları ile geriatri bölümü ilgilenmektedir.
Geriatri yani ileri yaş sağlığı bölümü, 65 yaş ve üstü bireylerin dahili hastalıkları, sosyal ve fonksiyonel yaşamları, yaşam kaliteleri, koruyucu sağlık hizmetleri ve yaşlılarda sık görülen geriatrik sendromlar ile ilgilenen bir bilim dalıdır.
Günümüzde 60-65 yaş üstü hastalarda kullanılan ilaçlara bağlı yan etkilerle sık karşılaşılmaktadır. Geriatri bölümünde çoklu hastalığı olup, çok ilaç kullanan hastaların ilaç düzenlenmesi yapılmaktadır. Bu düzenleme sayesinde yaşam kalitesine önemli katkılar sağlanmaktadır. Bu bölüm ayrıca birden çok hastalığın tek elden takibine imkan vermektedir.
İLERİ YAŞ HASTALIKLARININ ERKEN TANI VE TEDAVİSİ AMAÇLANIYOR
Hastalıkların erken evrede tespit edilerek erken tanı ve tedavisi geriatri bölümünün amaçlarından biridir. Hastalığı olmayan veya nispeten sağlıklı, altmışlı yaşlardaki bireyler sağlıklı yaşlanma, hastalık taramaları (kanser, osteoporoz vb) ve koruyucu hekimlik hizmeti alabileceklerdir.
Hastada yalnızca belirli bir semptomu tedavi etmek değil, aynı zamanda hastanın genel durumuna bakmak ve onun sağlığını ve günlük yaşamdaki bağımsızlığını mümkün olduğunca uzun süre koruması hedeflenmektedir. Böylece sağlıklı yaşlıların sağlık durumlarının korunması sağlanabilir.
GERİATRİK SENDROMLAR İLERİ YAŞLARDA SIK GÖRÜLÜYOR
Geriatri, ileri yaşlılarda sık görülen hipertansiyon, diyabet (şeker hastalığı), osteoporoz (kemik erimesi), tiroid hastalıkları gibi dahili problemler yanında unutkanlık, idrar kaçırma, beslenme bozuklukları, düşkünlük gibi geriatrik sendromlar ile uğraşır.
Geriatrik sendromlar yaşlanmayla birlikte sık görülen, kişinin yaşam kalitesini bozan, tam olarak hastalık olarak tanımlanamayan çeşitli semptom ve klinik durumlar olarak tanımlanmaktadır.
İdrar kaçırma, düşme, beslenme sorunları, bası yaraları, uyku problemleri, çoklu ilaç kullanımı, deliryum, düşkünlük (kırılganlık) yaşlılarda en sık görülen geriatrik sendromlardır. Geriatri gerekirse nöroloji, psikiyatri ve üroloji gibi birçok tıp dalından yardım alarak multidisipliner olarak sağlık problemlerine çözüm bulmaya çalışmaktadır.
KAPSAMLI YAŞLILIK DEĞERLENDİRMESİ İLE
FARK EDİLMEYEN HASTALIKLAR BELİRLENEBİLİYOR
İlerleyen yaşla birlikte multimorbidite yani bir kişinin aynı anda birkaç hastalıktan muzdarip olduğu durum ortaya çıkabilmektedir. Kapsamlı geriatrik değerlendirme özellikle çoklu hastalığı olan veya düşkün, ileri yaşlı (75 yaş ve üzeri) hastalarda geriatrik sendromların varlığını, kişinin günlük yaşamındaki fonksiyonelliğini değerlendirmek için yapılan birtakım testlere verilen isimdir.
Sorgulamalar mental, fiziksel ve sosyal değerlendirmeleri kapsamaktadır. Kapsamlı geriatrik değerlendirme ile hasta ve hasta yakınının fark etmediği veya yaşlılığın doğal sonucu olarak yorumladığı sağlık problemleri tespit edilerek çözüm bulunmaya çalışılır.