Bebek büyürken doğru bildiğiniz yanlışlar

9 aylık uzun bir bekleyiş sonunda bebeğinizi kucağınıza alıyorsunuz, her ne kadar gebelik süresince kitaplar okunsa da, eğitimlere gidilse de, hele ilk bebekse, kucağınıza aldığınızda herkes iyi niyetle bir şeyler söylüyor. 

Kafanız karışıyor telaştan bildiklerinizi, okuduklarınızı unutuyorsunuz. Okuduğunuz kitaplar hatta gittiğiniz eğitimleri bir kenara bırakıyorsunuz ya da bırakmak zorunda kalıyorsunuz. 

Çevrenizde “Biz de çocuk büyüktük, üzerindeki ince daha kalın giydir, aç bu çocuk aç, gazı var ondan ağlıyor, annesini istiyor, zayıf hemen hasta olur. Bu ünlemli cümlelerin sonu gelmiyor. Anne endişeleniyor… Endişelendikçe daha da sahipleniyor bu ünlemli cümleleri. 

Bebek büyütürken yapılan hataları ve büyüklerden miras kalan, doğru zannettiğimiz yanlışları sizler için biz sorduk Medical Park Gebze Hastanesi Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Uzm. Dr. Emre Dibek ve Klinik Psikolog Gizem Sakarya Sezgiç yanıtladı. 

Uzm.Dr. Emre Dibek: Anne sütü alan bebeklerin günlük 2-3 defa dışkılaması ve idrarını yapması anne sütünün yeterli olduğunu gösterir. Bebeklerin rutin kontrollerinde tartı alımının yetersiz olması durumunda doktor kontrolünde mama desteği verilebilir.

Uzm.Dr. Emre Dibek: Bilimsel bir kanıt olmadığı gibi saf su bile ilk 6 ay içerisinde verilmemelidir.

Psk. Gizem Sakarya Sezgiç:  Çocuklar için konuşmak, emeklemek, yürümek gibi tuvalet eğitimi kazanılması da önemli gelişim aşamalardan biri olarak kabul edilir. 

Çocukların sağlıklı tuvalet alışkanlığı edinebilmeleri için en uygun dönem 24-36 aylar arası olarak belirtilir. Her çocuğun ayrı bir gelişim çizgisi olacağını hesaba katrak bu eğitimin; onun gelişimine uygun biçimde, telaşa kapılmadan, zorlamadan, inatlaşmadan, korkutmadan ya da utandırmadan verilmesi önemlidir.  

Aşırı sert ya da aşırı gevşek tutumlar sürece zarar verecektir. Çocukların bu gelişim basamağındaki hazır bulunuşlukları; tuvaletinin geldiğini ifade edebilmesi ya da rahatsız olduğunu belli etmesi, giysilerini çıkarabilir halde olması, tuvaletini yaptığı saatlerinin bir düzende bulunması, günlük kuru kaldığı saatin süresi vb. belirtilere bakılarak anlaşılabilir. Çocukların hazır olduğuna kanaat getirildikten sonra beze veda edilmesi ve tekrar geri dönülmemesi oldukça önemlidir. 

Uzm.Dr. Emre Dibek: Sağlıklı koşullarda üretilen ve sağlıklı saklama koşullarında alınan dondurma 2 yaşından sonra oda sıcaklığında su ile verilebilir.

Uzm. Dr. Emre Dibek: Obezitenin temelleri bebeklik döneminde atılıyor. Sağlıklı çocuk için çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanından rutin kontrolleri ve muayene yapmak lazım.

 Uzm. Dr. Emre Dibek: Oda ısısı yaz kış 20-24 derece arası olmalı kışın fazla sıcak ve havasız oda mikropların üremesi ve bulaşması için uygun ortam oluşturmaktadır.

Uzm. Dr. Emre Dibek: Terleme ile beraber vucuttan toksin maddelerimizi atarız.çocuğun hareket etmesi demek bir anlamda mutlu çocukluk dönemi demektir.hareketi engeleyeceğimize teri uzaklaştırmak çok daha sağlıklı olacaktır.

Uzm. Dr. Emre Dibek: İlk 6 ay şaşılık normaldir devam etmesi durumunda uzman Göz Sağlığı ve Hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.

Psk. Gizem Sakarya Sezgiç: 'Uslu durmak nedir?' diye sorulduğunda her aile farklı bir konuya değinebilmektedir. Genellikle çocuktan istenen şey anne-babanın başını şişirmemesidir. Etkili ve doğru sınırlar koyarken; beklenen davranışın amacının, sonucunun, çocuğa yararının değerlendirilmesi gerekir. Sınırlar çocuğa güvenli bir dünya sunar. Ne zaman, hangi sonuçla karşılaşabileceğini önceden hatırlatır. Davranışının sorumluluğunu almasını sağlar. 

Uslu durması koşulunda verilecek hamburger rüşveti ardından daha fazlasının talep edilmesini sağlayacaktır. Çocukların doyumsuz, sürekli beklenti içerisinde olmalarına yol açacaktır. Ödüller, emek verilen gayret gösterilen işlerden/davranışlardan sonra ve makul ölçülerde  (maddi kaygılardan uzak) verilirse olumlu davranışın artmasını sağlayacaktır. En güzel ve verimli ödülün övgü olduğu asla unutulmamalıdır. 

Psk. Gizem Sakarya Sezgiç: Çocukların bilişsel becerilerinin gelişimleri de (somut-soyut kavramları algılayabilme, karar alabilme, muhakeme edebilme, neden sonuç ilişkisi kurabilme vb.) yaşa bağlı değişim göstermektedir. Çocuklar da yetişkinler gibi kayıplar yaşayabilir. 

Okul öncesi ve okul çağı çocukları arasında, ölüm kavramının anlaşılması açısından farklılıklar vardır. Fakat bu durum onlara yanlış bilgi verilmesi anlamına gelmez. Sadece ölüm kavramını açıklarken kullanılacak kelimelerin gelişim düzeyine uygun, daha özenli seçilmesini gerektirir.  Çocuklara ölen birinin artık kalbinin atmadığı, nefes almadığı, konuşamadığı, yemek yiyemediği, geri gelmeyeceği anlatılmalıdır. Onlara gerçekçi (aşırı detaydan ve korkutucu öğelerden uzak) bilgiler verilmesi gerekir. 

Uzm. Dr. Emre Dibek: Besinler için  günlük almamız gereken değerler mevcuttur. Bunların fazladan alınması yarar yerine zararlar verebilir. Örneğin inek sütü için kalsiyum birikimine neden olabilir. Bu nedenle inek sütü 400 ml /gün geçmemelidir.

Uzm. Dr. Emre Dibek: Bebeklerimiz 3. ayından itibaren beşiğine bırakılıp yatırılmalıdır. Hafif beşik sallanabilir. Bebek kucağa tekrar alınmamalı bebeğe ninniler söylenmelidir.

Uzm. Dr.Emre Dibek: Yapılmış ve kanıtlanmış bilimsel bir çalışma yoktur. Hatta kız çocuklarının erkek saç kesimi yapılmamalıdır.

Uzm. Dr. Emre Dibek: Kuru toz pudra yerine sıvı kremler tercih edilmelidir.

Uzm. Dr. Emre Dibek: Bebek ve çocuklarımızın üşümemesi gerektiği gibi terlememeleri de gerekir. Bu nedenle kıyafetler hava sıcaklığına göre seçilmelidir.

Uzm. Dr. Emre Dibek: İlk 6 ayda saf suyun bile yeri yokken reçel vb. ürünler verilemez 

Psk. Gizem Sakarya Sezgiç: Çocuklar; kararlı, duyarlı, sevgi dolu, yol gösterici olacak ebeveynlere ihtiyaç duyarlar.  Beslenmeye ve korunmaya muhtaç olan yeni doğan bebeğiniz zamanla büyür.  Kendine güven duygusunu, ona güvenen yetişkinler sayesinde edinir. Deneyimle izin veren, yanında olan, destek çıkan yetişkinler. Yetişkinler korkarsa, çocuklar da korkar. 

"Şimdi dökeceksin, dur ben giydireyim, sen bırak ben hazırlarım, oraya gitme korkarsın” demek yerine “yapabilirsin, denemek ister misin, çok iyi denemeydi, sana inanıyorum”" cümleleri çocukların becerilerinin gelişmesine ve/veya (varsa) korkularını yenmelerine yardımcı olacaktır. Bu sayede bizler yanlarında olmadığımızda gözümüz arkada kalmayacak, ne yapması gerektiğini bilen, başkasına bağımlı kalmayan bireyler yetiştirmiş olacağız.