İSTANBUL (AA) - NURAN ERKUL KAYA - Doğal gaz tüketiminin hızla yükseldiği kış döneminde Silivri Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi ve Marmara Ereğlisi Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) Terminali'nde hareketlilik arttı.
Anadolu Ajansı, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) işlettiği ve Türkiye'nin ilk doğal gaz depolama tesisi olan Silivri Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi ve Marmara Ereğlisi LNG Terminali'ndeki çalışmaları görüntüledi.
Silivri Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi, Değirmenköy ve Kuzey Marmara olmak üzere iki bölümden oluşuyor.
Değirmenköy'deki rezervuarlarda yıllık 600 milyon metreküp, Kuzey Marmara'da denizin altındaki rezervuarlarda ise 2 milyar 500 milyon metreküp doğal gaz depolanabiliyor.
Söz konusu rezervuarlara basılan gaz, ihtiyaç halinde işleme tabi tutulacak ortak tesise gönderiliyor. Burada belirli süreçlerden geçen gaz, BOTAŞ'ın ana iletim hattına basılmaya uygun hale getiriliyor. İletim hattına günlük 28 milyon metreküp gaz verebilme kapasitesine sahip tesiste, Türkiye'nin şu andaki günlük doğal gaz tüketiminin yaklaşık yüzde 10'u karşılanıyor.
Silivri Yer Doğal Gaz Depolama Tesisi İşletme Müdürü Erkan Akbaş, tesisin Türkiye'nin gaz arzındaki kritik altyapılarından biri olduğunu ve iki ana işlevinin bulunduğunu belirtti.
Bunlardan birinin enjeksiyon, diğerinin ise geri üretim olduğunu anlatan Akbaş, şöyle konuştu:
"Enjeksiyon için BOTAŞ ana iletim hattından biz gazı teslim alıyoruz, ölçüp kompresörlerimizle basınçlandırıyoruz. Tüketilmiş gaz kuyuları kullandığımız için onların basınç düzeyine getirmemiz gerekiyor. Bu düzeye getirdikten sonra da gazı depoluyoruz. Tesisin günlük enjeksiyon kapasitesi 21 milyon metreküp. Depoladığımız gazı da ülkemizin gaz ihtiyacı olduğunda ana iletim hattına vermek üzere tekrardan geri üretim yapıyoruz. Geri üretim enjeksiyon kadar kolay değil. Belli süreçlerden geçiyor. Öncelikle tesise aldığımız gazı içindeki serbest sıvılardan ayrıştırıyoruz. İçindeki sıvı içeriği tükendikten sonra su ve hidrokarbon buharını almamız gerekiyor. Gazı BOTAŞ ana iletim hattı standardına getiriyoruz. Bunu hatta vermeden önce kontrollerini yapıyoruz, sonrasında sisteme veriyoruz."
Akbaş, tesisteki doğal gaz depolama kapasitesini artırmaya yönelik ciddi çalışmalar yürüttüklerini ve yıllık toplam depolama kapasitesinin 4,6 milyar metreküpe çıkacağını söyledi.
Kapasite artırma çalışmalarını 2022'nin son çeyreğine kadar tamamlamayı hedeflediklerini aktaran Akbaş, "Denizde iki sondaj platformu, kuyu açma çalışmalarını sürdürüyor. Bir tanesi kuyuların büyük bir kısmını açmış durumda. Şu anda toplam 3 milyar 141 milyon metreküp olan yıllık depolama kapasitemiz, 4,6 milyar metreküpe ulaşacak. Günlük 28 milyon metreküp olan geri üretim kapasitemiz 75 milyon metreküpe, 21 milyon metreküp olan enjeksiyon kapasitemiz ise 45 milyon metreküpe yükselecek." diye konuştu.
Öte yandan eş zamanlı olarak yaklaşık 4,2 megavatlık rüzgar türbininin inşa edileceği tesisin, bu yatırımla 2022'nin ilk yarısı bitmeden kendi enerji ihtiyacını karşılaması hedefleniyor.
- "Şu anda ayda 8-9 gemi kabul ediyoruz"
Türkiye'nin ilk LNG depolama ve gazlaştırma tesisi olma özelliğini taşıyan Marmara Ereğlisi LNG Terminali'nde her biri 85 bin metreküp kapasiteli üç ana depolama tankı bulunuyor. Toplam 255 bin metreküp depolama kapasitesine sahip terminalde, kış aylarında yoğunluk artıyor.
Büyük gemiler vasıtasıyla terminale aktarılan ve burada depolanan LNG, çeşitli süreçlerden geçirilerek BOTAŞ'ın ana doğal gaz iletim hattına gaz formunda gönderiliyor.
Ayrıca, günde 75 tanker dolum kapasitesi bulunan tesiste, sanayi müşterilerine LNG tedariki sağlanıyor.
Marmara Ereğlisi LNG Terminali Proses ve Ölçüm Müdürü Erdinç Deli, kış döneminde gaz tüketiminin yükselmesiyle tesisteki hareketliliğin de arttığını belirterek, "Normalde yaz döneminde ayda 3-4 LNG gemisi kabul ederken, şu anda ayda 8-9 gemi geliyor. Bu da terminale iki günde bir gemi gelmesi anlamına geliyor. İskelemiz bu anlamda çok faal. Kesintisiz bir şekilde gaz arzının sağlanması için elimizden geleni yapıyoruz. Şu anda 170 bin metreküp depolama kapasiteli büyük ölçekli gemiler geliyor. Bu gemiler yaklaşık 16-17 saat içinde LNG'yi depolama tanklarına boşaltıyor." diye konuştu.
Deli, 2017 öncesinde tesisin sisteme günlük 17 milyon metreküp doğal gaz gönderebildiğini fakat yapılan kapasite artırma çalışmalarıyla bu miktarın günlük 37 milyon metreküpe yükseldiğini söyledi.
Tesisin kapasite artışıyla Türkiye'nin gaz ihtiyacını karşılamada çok daha önemli bir konuma geldiğini anlatan Deli, "Şu anda Türkiye'nin doğal gaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 20'si terminalimiz vasıtasıyla karşılanıyor." dedi.
Deli, tesiste verimlilik çalışmalarına da önem verdiklerini belirterek, şunları kaydetti:
"Terminalimizde birçok verimlilik çalışması yürütüyoruz ama bunlardan en önemlisi komşu tesisimiz olan enerji santralinden aldığımız sıcak su. Biz bunu gazlaştırıcı ünitelerimizde kullanıyoruz. Oradan aldığımız sıcak suyu kullandığımızda günlük 37 milyon metreküp gazı ana iletim hattına gönderirken yüzde 200 tasarruf sağlıyoruz. Bu oran birim metreküp gazı gazlaştırmak için tükettiğimiz enerji maliyetleri için büyük bir oran."